Jaką farbę do ścian wybrać?

Wiele osób ma trudności z wyborem konkretnego rodzaju farby ze względu na dużą liczbę farb dostępnych na rynku. Istnieją różne rodzaje dostępne dla różnych potrzeb, powierzchni i środowiska. Każdy typ ma swoje własne cechy, parametry i właściwości.

Czym jest farba malarska?

Farba jest mieszaniną pigmentów, organicznych lub mineralnych środków wiążących, rozcieńczalników, środków pomocniczych i wypełniaczy. Nakładana na powierzchnię ściany lub sufitu wałkiem, pędzlem lub natryskiem tworzy powłokę ochronną i/lub dekoracyjną. Farby ścienne, znane również jako farby wewnętrzne, można podzielić na kilka kategorii w zależności od ich zastosowania i przeznaczenia.

Typy farb do ścian

Farby dzielą się na dwa rodzaje: emulsyjne i mineralne. Do pierwszej grupy należą najpopularniejsze wodorozcieńczalne farby akrylowe, lateksowe, ceramiczne i winylowe. Drugą tworzą coraz mniej popularne farby wapienne, cementowe, silikatowe i polikrzemianowe.

Wybierając farby do wnętrz, warto rozważyć farby specjalistyczne. W chwili obecnej istnieje szeroka gama farb o właściwościach użytkowych. Jeśli chcesz odnowić wnętrze pomieszczenia, farba jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na jego unowocześnienie. W tej grupie prezentujemy farby do wnętrz, które łączą w sobie właściwości zarówno farb, jak i chemii budowlanej. W skład tej grupy wchodzą najczęściej farby gruntujące, farby przeciwpleśniowe, farby na plamy i zacieki oraz farby higieniczne.

Farby dekoracyjne to farby służące do uzyskiwania efektów dekoracyjnych na powierzchni ścian i sufitów, a także innych powierzchni (przedmiotów), takich jak meble, drzwi, okna, naczynia i różne przedmioty domowego użytku. Ostatnio uzupełnia się je o farby magnetyczne, fluorescencyjne, projekcyjne i tablicowe. Farby dekoracyjne przekształcają pomieszczenie, dodając mu koloru, wzoru i atmosfery. Wybierz spośród farb strukturalnych o wielu powierzchniach, rozświetl swoją przestrzeń mieszkalną farbami tablicowymi lub rozświetl ją fluorescencyjnymi farbami dekoracyjnymi, albo dodaj dodatkowego uroku projekcyjnymi lub magnetycznymi farbami dekoracyjnymi.

Najpopularniejsze farby wodorozcieńczalne

Farby emulsyjne są farbami dyspersyjnymi. Ich rozcieńczalnikiem jest woda, a spoiwem żywice akrylowe lub winylowe. Dzięki temu, że nie zawierają rozpuszczalników, charakteryzują się neutralnym zapachem i stosunkowo łatwą aplikacją. Wśród zalet farb emulsyjnych wymienia się również szybki czas schnięcia, wysoką wydajność, dobre właściwości kryjące oraz wysoką przyczepność do podłoża. Farby dyspersyjne są również odporne na uszkodzenia mechaniczne i zazwyczaj łatwe do utrzymania w czystości. Można nimi malować nie tylko tynki cementowe (o niskiej zawartości wapna) i gipsowe, ale także płyty gipsowo-kartonowe, tapety, drewno, a nawet cegły. Czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje farb?

Farba winylowa

Farba winylowa jest rodzajem farby emulsyjnej na bazie wody. Charakteryzuje się wysoką elastycznością, szybkim schnięciem (jedna warstwa w ciągu 3-4 godzin) i łatwością czyszczenia. Farba winylowa ma zastosowanie nie tylko w dekoracji ścian wewnętrznych, ale również, bez utraty jakości, może być stosowana na części podłogi lub sufitu. Pomimo ulepszonych właściwości nowoczesnych farb, zwłaszcza niskiej toksyczności i wysokiej siły krycia, nadal bardziej ekonomiczne jest zastosowanie farby winylowej jako wewnętrznej okładziny na ścianach i sufitach: będzie ona służyć jako izolacja akustyczna, poprawiając akustykę pomieszczeń i zapewniając zadowalający mikroklimat w pomieszczeniach. Zastosowanie farby winylowej do dekoracji starych mebli lub całkowitej zmiany ich koloru jest stosunkowo niedrogie.

Farba akrylowa

Farba akrylowa należy do rodziny farb dyspersyjnych. Może być stosowana zarówno do wykańczania powierzchni wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Farby akrylowe tworzą na malowanej powierzchni gęstą powłokę, która chroni ją przed czynnikami zewnętrznymi (np. wilgocią) i uszkodzeniami mechanicznymi. Z drugiej strony, ze względu na niską paroprzepuszczalność, nie pozwalają ścianom „oddychać”. Z tego powodu nie powinno się stosować akrylowych farb ściennych na świeżych, nie wyschniętych tynkach oraz – jeśli producent nie podaje inaczej – w tzw. pomieszczeniach mokrych, np. łazienkach i kuchniach. Zaletami farb akrylowych do ścian są: niska cena, łatwość aplikacji, stosunkowo szybkie schnięcie, brak zapachu. Wśród wad farb akrylowych można wskazać przede wszystkim brak odporności na czyszczenie i porastanie pleśnią, a także niską trwałość.

Farba lateksowa

Farba lateksowa to podłoże składające się z żywicy syntetycznej, drobnego proszku lub medium (np. kredy) z domieszką pigmentów. Konsystencja farby lateksowej jest gęstsza niż farby akrylowej, a nakłada się ją za pomocą wałka malarskiego, rozpylacza lub pędzla. Farba lateksowa różni się od wodorozcieńczalnych farb akrylowych zdolnością wchłaniania wilgoci z drewna i innych materiałów, dzięki czemu może być stosowana do malowania ścian w łazienkach czy kuchniach bez konieczności ich wielokrotnego mycia. Po wyschnięciu farby gumowane mają dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne i czyszczenie. W składzie chemicznym lateksu kauczuku naturalnego znajdują się składniki białkowe, które sprawiają, że materiał jest odporny na rozwój grzybów i bakterii oraz utlenianie. Składniki żywicy akrylowej pozwalają na stosowanie powłok lateksowych na powierzchniach narażonych na działanie zanieczyszczeń atmosferycznych, takich jak spaliny.

Farba ceramiczna

Najnowszą innowacją na rynku farb ściennych jest farba ceramiczna. Farba ceramiczna nie jest zwykłą farbą wielowarstwową, lecz zupełnie nowym rodzajem produktu. Skład tych farb został wzbogacony o ceramiczne mikrokulki, dzięki czemu stworzona przez nie powłoka ma wysoką gładkość powierzchni i szczelną strukturę. W efekcie na ścianach pomalowanych farbą ceramiczną nie osiada kurz i nie wnika do środka brud. Są trwalsze i można je rzadziej malować. Farby ceramiczne doskonale nadają się również do malowania nierówności, wyrównując je optycznie dzięki matowemu wykończeniu. Zaletą zmywalnych farb ceramicznych jest ich bardzo duża odporność na szorowanie i czyszczenie na mokro. Farby ceramiczne są farbami zmywalnymi. Po takich zabiegach powłoki ceramiczne na ścianach i sufitach nie zmieniają koloru, ale też nie pękają, nie rysują się i nie błyszczą w miejscach narażonych na zmywanie. Ze względu na łatwość czyszczenia, zmywalna farba ceramiczna może być stosowana w pomieszczeniach narażonych na częste mycie. Jedyną ich wadą, jest wysoka cena.

Naturalne farby mineralne

Farby mineralne były stosowane w przeszłości i nadal mogą być stosowane do malowania powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych. Ich główną zaletą jest wysoka odporność na wilgoć i wysoka przepuszczalność gazów. Ta ostatnia właściwość wynika z porowatości schnącej powierzchni. Natomiast ich wadą jest powolny proces utwardzania, co ogranicza ich zastosowanie do pomieszczeń o małym natężeniu zanieczyszczeń (ściany wewnętrzne, garaże itp.). Dzięki ich ekologicznym cechom najczęściej z ich zastosowania korzystają alergicy, rodzice małych dzieci a także konserwatorzy budynków.

Farba wapienna

Farba wapienna jest gotowym do użycia materiałem powłokowym. Przeznaczona jest do renowacji wnętrz w pomieszczeniach o wysokim standardzie higienicznym, takich jak placówki medyczne i oświatowe. Podstawowym składnikiem farby wapiennej jest wapno gaszone, które tworzy matową, dobrze kryjącą powłokę na powierzchni ścian i sufitów. Dzięki zawartości alkalicznego odczynu wapna gaszonego, farba wapienna może być stosowana do tapetowania obszarów o wysokim stopniu wilgotności. Obecność w jej składzie dodatków grzybobójczych i bakteriobójczych dodatkowo zwiększa jej działanie higieniczne. Farby wapienne mają wysoki poziom paroprzepuszczalności, co sprawia, że nadają się do wilgotnych środowisk i pomieszczeń zagrożonych powstawaniem pleśni. Farba wapienna zawiera naturalne pory, które zapewniają pełną penetrację wybranych pigmentów barwnych w głąb powierzchni podłoża, a także zapewniają lepszą absorpcję wypełniaczy materiałowych. Surowce te zapewniają lepszą przyczepność pomiędzy płytą bazową a warstwą powłokową, co jest konsekwencją tych procesów i skutkuje większą trwałością i odpornością na czynniki zewnętrzne. Jej wadą, wynikającą z ograniczonej dostępności jest jej bardzo wysoka cena.

Farba cementowa

Farby cementowe są wodnymi roztworami białego lub szarego cementu portlandzkiego z pigmentami i domieszkami polimerów lub polioctanu winylu. Nałożona na tynk lub kamień tworzy trwałą powłokę odporną na uszkodzenia mechaniczne, wodę i mróz. Farba ta schnie powoli, a proces ten przyspiesza się przez zastosowanie ciepła. Do ich wad należą: konieczność samodzielnego przygotowania farby z suchej mieszanki, ograniczenie do kolorów pastelowych oraz brak odporności na zabrudzenia. Obecnie farby cementowe używane są niemal wyłącznie przez osoby zajmujące się konserwacją zabytków.

Farba sylikatowa

Farba silikatowa produkowana jest z krzemianu potasu, czyli potasowego szkła wodnego. Obecnie dodaje się do niej polimery i środki, które zapobiegają wchłanianiu wody. Dzięki temu farba zachowuje świeży wygląd, ponieważ cząsteczki wody i brudu nie osadzają się na powierzchni pomalowanej powłoki i nie są przez nią wchłaniane. Farba silikatowa może być nakładana tylko na tynki mineralne, beton i stare warstwy farby silikatowej, ale nie trzeba czekać, aż całkowicie wyschną. Do zalet farb silikatowych należy bardzo wysoki poziom paroprzepuszczalności, który zapewnia odprowadzanie wilgoci ze ściany na zewnątrz, jednocześnie chroniąc ją przed nasiąkaniem wodą z zewnątrz.

Farby specjalistyczne

Czy słyszeliście kiedyś o farbach z określonymi funkcjami? Farbach, które można wzbogacić o substancje chemiczne zmieniające ich właściwości? W sklepach można znaleźć nie tylko farby dekoracyjne, ale również takie, które spełniają szereg zadań. Są to farby odporne na plamy i smugi, farby odporne na pleśń, różnego rodzaju podkłady, farby higieniczne, a także farby magnetyczne i projekcyjne. Na rynku dostępnych jest na przykład wiele rodzajów farb higienicznych: między innymi do zabawek, do łazienek i do urządzeń kuchennych.

Farba na plamy

Farba na plamy i zacieki może być wodorozcieńczalna. Nakłada się ją pędzlem lub wałkiem, dzięki czemu łatwo nanosi się ją na ściany, sufity i na inne tapety. Pokrycie jest na tyle skuteczne, że nie potrzeba dodatkowej farby. W zasadzie problem znika po nałożeniu jednej warstwy barwnika. Nawet za pierwszym razem. Nowoczesne farby na plamy i zacieki są chemicznie odporne nie tylko na mokre, ale i na suche (palne) substancje. Są niepalne, a podczas spalania nie wydzielają szkodliwych gazów. Charakteryzują się niską zawartością związków aromatycznych (zgodnie z wymaganiami normy ISO 10462). Jako farby całopowierzchniowe mogą być stosowane na powierzchniach o różnej fakturze, w tym na płytkach ceramicznych.

Farby na grzyby i pleśnie

Farby przeciwgrzybicze są zwykle stosowane na powierzchniach, które zostały już mechanicznie oczyszczone z pleśni, a następnie zdezynfekowane chlorem. Istnieją również farby przeznaczone do bezpośredniego stosowania na pleśń – jako środek zapobiegający jej ponownemu rozwojowi. Farba tworzy cienką i paroprzepuszczalną powłokę, przez którą ściana oddycha, dzięki czemu w większości przypadków nie wymaga dalszego nawilżania. Farby przeciwgrzybicze są jednak odporne na wilgoć i szorowanie na mokro, więc nie ma powodów do obaw o ewentualne problemy związane z ich stosowaniem.

Farby podkładowe

Wszystkie większe powierzchnie można zmodernizować za pomocą farb renowacyjnych. Mają one doskonałą siłę krycia, nie kurczą się i nie pozostawiają pęcherzyków powietrza. Można je stosować na wszystkich materiałach budowlanych: drewnie, tynku, betonie, płytach cementowych, płytkach itp. Szeroka gama farb renowacyjnych obejmuje wewnętrzne farby lateksowe i akrylowe wzbogacone włóknami lub środkami wzmacniającymi do gruntowania ścian nierównych, popękanych lub chropowatych. Można również stosować grunty ścienne, których faktura jest homogeniczna. Podkłady te zapewniają wysoką końcową jakość wykończenia poprzez zapobieganie tworzeniu się powietrza w porach powierzchni podczas malowania na nich warstwy dekoracyjnej.

Farby higieniczne

Farby bakteriobójcze z cynkiem, miedzią i srebrem to kategoria specjalistycznych farb, które zostały stworzone z myślą o zwiększeniu higieny w miejscach, gdzie wymagany jest bardzo wysoki standard czystości. Stosuje się je do pokrywania ścian i sufitów w fabrykach żywności, w przemyśle rolniczym i zakładach drobiarskich, a także w szpitalach, ośrodkach zdrowia i placówkach oświatowych. Poza właściwościami antybakteryjnymi i antypleśniowymi, pomagają również utrzymać wnętrza w suchości poprzez odpychanie wody.

Farba magnetyczna

Farba magnetyczna to rodzaj farby, która składa się z krążących cząstek żelaza w lateksowym lub akrylowym spoiwie. Materiał ten jest klasyfikowany jako podkład magnetyczny, chociaż może być również stosowany samodzielnie lub z innymi standardowymi farbami teksturowymi, tworząc unikalną powierzchnię „Magnetyczna ściana”. Ta specjalna powierzchnia ma zdolność przyciągania niemagnetycznych metalowych przedmiotów, takich jak klucze, gwoździe, śruby i inne małe metalowe przedmioty. Efekt ten jest wzmocniony, jeśli zastosuje się co najmniej 2 warstwy tej substancji powłokowej.  Farby magnetyczne mają ciemnoszary (lub czarny) kolor dzięki zastosowaniu w nich cząsteczek żelaza. Można je pozostawić na ścianie w tym kolorze lub traktować jako produkty gruntujące, które można pokryć dodatkową warstwą standardowej farby akrylowej, winylowej lub lateksowej na bazie pigmentów w wybranym kolorze. Jeśli po zastosowaniu farby magnetycznej nakładany jest bezbarwny impregnat, zalecamy użycie białych lub jasnych farb, aby nie konkurowały wizualnie z czarnym efektem magnetycznym.

Farba projekcyjna

Farby projekcyjne to specjalistyczne, wysokiej jakości farby przeznaczone do stosowania z ekranami projekcyjnymi przednimi i tylnymi. Tworzą one nieprzezroczyste, pochłaniające światło wykończenie, na którym będziesz mógł komfortowo oglądać obraz wyświetlany przez projektor przez długi czas bez zmęczenia oczu.

Farby strukturalne

Farba strukturalna jest produktem łączącym w sobie cechy tynku wewnętrznego i farby. Charakteryzuje się dużą gęstością, która jest wynikiem dodania do farby kruszywa, takiego jak piasek, cement, włókna celulozowe itp. Dzięki temu można tworzyć wzory na ścianie za pomocą szpachli lub specjalnych wałków i uzyskać ciekawą trójwymiarową fakturę (np. kamienia: marmuru lub betonu). W pierwszym przypadku można stworzyć za pomocą farby strukturalnej efekt kamienia (np. piaskowca) lub betonu (farba betonowa). W drugim przypadku możliwe jest uzyskanie na ścianie wyglądu wypukłej tapety do malowania (raufaza [aplikacje przypominające petroglify]). Farby strukturalne charakteryzują się bardzo długim czasem schnięcia (co najmniej 12 godzin). W większości przypadków po zastosowaniu farb strukturalnych konieczne jest użycie bezbarwnego impregnatu lub bejcy, ponieważ zabezpieczają one ścianę dekoracyjną przed przyciąganiem kurzu, wilgoci i brudu.

Farba tablicowa

W nowoczesnym malowaniu domów odchodzi się od tradycyjnych farb gipsowych na rzecz wodorozcieńczalnych lub rozpuszczalnikowych farb tablicowych, które tworzą na ścianie zmywalną, twardą powłokę, po której można pisać kredą. Te nowe farby charakteryzują się wysoką przyczepnością i odpornością na szorowanie na mokro. Farba tablicowa może być stosowana nie tylko na powierzchniach ścian pokrytych tynkiem lub płytami gipsowo-kartonowymi, ale także na drewnie i cegle. Istnieją producenci, którzy oferują je w pełnej gamie kolorystycznej.

Farba fluorescencyjna

Farba fluorescencyjna jest cechą charakterystyczną farby fosforescencyjnej. Znana również jako farba fluorescencyjna lub farba luminescencyjna, świeci w ciemności. Jest to możliwe dzięki dodaniu specjalnych pigmentów. Pigmenty te mogą albo absorbować światło słoneczne i emitować je przez pewien czas, albo odbijać światło pod wpływem promieniowania UV. Farby fluorescencyjne są stosowane ze względów bezpieczeństwa, np. do oznaczania stopni, progów lub niskich otworów drzwiowych. Mogą być również stosowane do celów dekoracyjnych, na przykład w pokoju dziecięcym. Na rynku dostępne są farby fluorescencyjne wodorozcieńczalne (akrylowe) i rozpuszczalnikowe (lakiery ftalowo-karbamidowe), którymi można malować nie tylko ściany, ale także beton, cegły, drewno, szkło, a nawet tworzywa sztuczne.

Farba metalizowana

Farba metaliczna to farba dekoracyjna o błyszczącym metalicznym połysku w odróżnieniu od zwykłych farb. Metalizowana farba imituje metale takie jak miedź, stal, mosiądz i ma unikalny efekt świecenia w ciemności. W ogóle, wykorzystanie metalizowanego wykończenia jest ograniczona do dekoracji wnętrz sufitów i ścian.